Unia Europejska zezwoli na modyfikacje genetyczne przy produkcji produkcji żywności?
Komisja Europejska zaproponowała w środę poprawę zrównoważonego rolnictwa i żywności poprzez wykorzystanie nowych technik genomowych w uprawach, z wyłączeniem sektora ekologicznego. Czy to obejście przepisów dotyczących GMO? Biorąc pod uwagę jak duże i pojemne są genomy, chyba tak.
Te techniki, oczekiwane przez większość związków rolniczych i państw członkowskich, umożliwiają rozwój ulepszonych odmian roślin, które mogą być bardziej odporne na zmiany klimatyczne i szkodniki, wymagać mniejszej ilości nawozów i pestycydów lub dawać wyższe plony.
Mogą one prowadzić do powstania żywności mniej alergizującej lub rakotwórczej, a także kukurydzy bardziej odpornej na susze.
Bez dodawania DNA
Badacze z Uniwersytetu w Gandawie w Belgii badają kukurydzę opracowaną w ich laboratorium i zasadzoną na flamandzkich polach. "Mierzymy liście kukurydzy, aby ocenić ich wzrost. Są to rośliny, których genom został zmieniony. W laboratorium są one bardziej odporne na suszę, teraz testujemy je w warunkach rzeczywistych" - wyjaśnia Tom Van Hautegem, badacz z Instytutu Biotechnologii Flamandzkiego (VIB) na Uniwersytecie w Gandawie.
Zespół badaczy używa nowej techniki, która nie wymaga dodawania DNA z innego organizmu, jak to miało miejsce w przypadku pierwszych organizmów genetycznie modyfikowanych .
"Nie można odróżnić mutacji, która zostałaby naturalnie spowodowana przez słońce, od mutacji uzyskanej za pomocą tej technologii" - dodaje.
Obawy ekologów
Jednak nawet jeśli badacze naśladują naturę, ekolodzy pozostają sceptyczni. Według Benoît Biteau, eurodeputowanego zielonych, "istnieją już rozwiązania dla przystosowania się do zmian klimatycznych u niektórych rolników, nazywane ekotypami".
"Nie potrzebujemy tych rozwiązań, które zagrażają zasobom genetycznym opracowanym przez pokolenia rolników" - twierdzi.
Jednak według Hilde Nelissen, czas nagli, aby znaleźć rozwiązania na dużą skalę żeby stawić czoła wyzwaniu zmian klimatycznych.
"Nie możemy po prostu wziąć odmian roślin rosnących w klimacie śródziemnomorskim i uprawiać ich w Belgii, ponieważ gleba i czas naświetlenia są inne. Pilnie potrzebujemy dostosować lokalne odmiany do suszy" - twierdzi badaczka.
Ostrożność
W obliczu obaw przeciwników organizmów genetycznie modyfikowanych, europejski organ wykonawczy zapewnia, że przyjmuje ostrożne podejście, wyłączając transgenetykę (wprowadzanie materiału genetycznego jednego gatunku, z którym krzyżowanie się nie jest możliwe), co nadal podlega przepisom z 2001 roku dotyczącym GMO.
Zezwoliłby na techniki prowadzące do organizmów podobnych do roślin, które mogłyby taką ewolucję przejść naturalnym krzyżowaniem lub w ramach selekcji konwencjonalnej.
Mówimy tutaj o ukierunkowanej mutagenezie (mutacjach genomu bez wprowadzania obcego materiału genetycznego, na przykład poprzez modyfikacje w obrębie tego samego gatunku roślin) i cisgenezie (wprowadzanie materiału genetycznego między roślinami naturalnie kompatybilnymi).
Propozycja, która na prośbę sektora ekologicznego wyklucza ten sektor, będzie musiała zostać omówiona w Parlamencie i Radzie Europejskiej, a następnie podlegać międzyinstytucjonalnemu porozumieniu.
Co to są nowe techniki genomiczne (ang. new genomic techniques, NGT) ?
Według UE ( https://www.efsa.europa.eu/pl/glossary/new-genomic-techniques-ngts ) są to techniki hodowli molekularnej, które mogą zmieniać materiał genetyczny organizmu i które zostały opracowane od czasu przyjęcia w 2001 r. przepisów UE dotyczących organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO).
Ukierunkowana mutageneza to technika, która wywołuje specyficzną mutację (mutacje) w wybranych miejscach genomu bez wprowadzania nowego materiału genetycznego. https://www.efsa.europa.eu/pl/glossary/targeted-mutagenesis
Cisgeneza: Podejście polegające na modyfikacji materiału genetycznego organizmu sekwencją pochodzącą od dawcy z tego samego gatunku lub blisko spokrewnionego. https://www.efsa.europa.eu/pl/glossary/cisgenesis
